የኬንያ ገበሬዎች ከፍተኛ የፀረ-ተባይ አጠቃቀምን ይታገላሉ

ናይሮቢ፣ ህዳር 9 (ዢንዋ) — በመንደሮች ውስጥ ያሉትን ጨምሮ አማካይ የኬንያ ገበሬ በየዓመቱ በርካታ ሊትር ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን ይጠቀማል።

የምስራቅ አፍሪካ አገራት የአየር ንብረት ለውጥ አስከፊ ተጽዕኖዎችን እየታገሉ ባሉበት በዚህ ወቅት አዳዲስ ተባዮችና በሽታዎች ብቅ ካሉ በኋላ አጠቃቀሙ ባለፉት ዓመታት እየጨመረ መጥቷል።

የፀረ-ተባይ መድኃኒቶች አጠቃቀም መጨመር በአገሪቱ ውስጥ በብዙ ቢሊዮን የሚቆጠር የሺሊንግ ኢንዱስትሪ ለመገንባት ቢረዳም፣ ባለሙያዎች አብዛኛዎቹ ገበሬዎች ኬሚካሎችን አላግባብ እየተጠቀሙ በመሆናቸው ሸማቾችን እና አካባቢውን ለአደጋዎች እያጋለጡ ነው ብለው ይጨነቃሉ።

ባለፉት ዓመታት በተለየ መልኩ የኬንያ ገበሬ አሁን በእያንዳንዱ የሰብል እድገት ደረጃ ላይ ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን ይጠቀማል።

ከመትከልዎ በፊት አብዛኛዎቹ ገበሬዎች አረሞችን ለመከላከል እርሻቸውን በአረም ማጥፊያዎች ያሰራጫሉ። ችግኞቹ ከተተከሉ በኋላ ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን በመጠቀም የመትከል ጭንቀትን ለመግታት እና ነፍሳትን ለመከላከል ይተገበራሉ።

ሰብሉ በኋላ ላይ ለአንዳንዶቹ፣ በአበባ ወቅት፣ በፍራፍሬ ወቅት፣ ከመከር በፊት እና ከመከር በኋላ፣ ምርቱ ራሱ ቅጠሎቹን ለማሳደግ ይረጫል።

“በእነዚህ ቀናት ፀረ-ተባይ መድኃኒቶች ባይኖሩ ኖሮ በብዙ ተባዮችና በሽታዎች ምክንያት ምንም አይነት ምርት ማግኘት አይቻልም” ሲሉ ከናይሮቢ በስተደቡብ በምትገኘው ኪቴንጌላ የቲማቲም ገበሬ የሆኑት አሞስ ካሪሚ በቅርቡ በሰጡት ቃለ ምልልስ ተናግረዋል።

ካሪሚ ከአራት ዓመት በፊት እርሻ ከጀመረበት ጊዜ ጀምሮ፣ ይህ ዓመት በጣም የከፋው ጊዜ እንደሆነ ጠቅሰዋል፤ ምክንያቱም ብዙ ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን ተጠቅሟል።

"ረዥም ጊዜ የሚቆይ ቅዝቃዜን ጨምሮ በርካታ ተባዮችንና በሽታዎችን እንዲሁም የአየር ሁኔታ ተግዳሮቶችን ታግያለሁ። የቅዝቃዜው ወቅት ተባይን ለማሸነፍ በኬሚካሎች ላይ እንድታመን አድርጎኛል" ብሏል።

የእሱ ሁኔታ በምስራቅ አፍሪካ አገራት ውስጥ በሺዎች የሚቆጠሩ ሌሎች አነስተኛ ገበሬዎችን ሁኔታ ያንፀባርቃል።

የግብርና ባለሙያዎች ከፍተኛ የፀረ-ተባይ አጠቃቀም ለተጠቃሚዎች እና ለአካባቢ ጤና ብቻ ሳይሆን ዘላቂነትም የማይሰጥ መሆኑን በመጥቀስ ቀይ ባንዲራውን ከፍ አድርገዋል።

“አብዛኞቹ የኬንያ ገበሬዎች የምግብ ደህንነትን አደጋ ላይ የሚጥሉ ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን አላግባብ እየተጠቀሙ ነው” ሲሉ የኬንያ የምግብ መብቶች አሊያንስ ባልደረባ ዳንኤል ማይንጊ ተናግረዋል።

ማይንጊ የምስራቅ አፍሪካ ሀገር ገበሬዎች ለአብዛኛዎቹ የእርሻ ችግሮቻቸው ፀረ-ተባይ መድሃኒቶችን እንደ መድኃኒት አድርገው እንደወሰዱት ተናግረዋል።

"በአትክልቶች፣ ቲማቲሞችና ፍራፍሬዎች ላይ በጣም ብዙ ኬሚካሎች እየተረጩ ነው። ሸማቹ ከፍተኛውን ዋጋ እየከፈለ ነው" ብለዋል።

እንዲሁም በምስራቅ አፍሪካ ሀገር ውስጥ ያለው አብዛኛው አፈር አሲዳማ እየሆነ ሲሄድ አካባቢው በተመሳሳይ ሙቀት እየተሰማው ነው። ፀረ-ተባይ ኬሚካሎች ወንዞችን እያበከሉ እና እንደ ንቦች ያሉ ጠቃሚ ነፍሳትን እየገደሉ ነው።

የኢኮቶክሲኮሎጂካል ስጋት ገምጋሚ ​​የሆኑት ሲልክ ቦልሞህር ፀረ-ተባይ መድኃኒቶችን መጠቀም በራሱ መጥፎ ባይሆንም፣ በኬንያ ጥቅም ላይ ከሚውሉት ውስጥ አብዛኛዎቹ ችግሩን የሚያባብሱ ጎጂ ንጥረ ነገሮች አሏቸው ብለዋል።

“ፀረ-ተባይ መድኃኒቶች ውጤታቸውን ሳያስቡ ለስኬታማ እርሻ እንደ ግብዓት እየተሸጡ ነው” ብለዋል

ዘላቂ የግብርና ድርጅት የሆነው Route to Food Initiative፣ ብዙ ፀረ-ተባይ መድኃኒቶች በጣም መርዛማ ናቸው፣ ለረጅም ጊዜ መርዛማ ውጤቶች አሏቸው፣ የኢንዶክሪን ረብሻዎች ናቸው፣ ለተለያዩ የዱር እንስሳት ዝርያዎች መርዛማ ናቸው ወይም ከፍተኛ ከባድ ወይም የማይቀለበስ አሉታዊ ተፅእኖዎችን ያስከትላሉ ተብሎ ይታወቃል።

“በኬንያ ገበያ ላይ ካርሲኖጂኒክ (24 ምርቶች)፣ ሚውቴጂኒክ (24)፣ ኢንዶክሪን ዲስዩተር (35)፣ ኒውሮቶክሲክ (140) ተብለው የተመደቡ ምርቶች መኖራቸው አሳሳቢ ነው” ሲል ተቋሙ ገልጿል።

ባለሙያዎቹ ኬሚካሎቹን በሚረጩበት ጊዜ አብዛኛዎቹ የኬንያ ገበሬዎች ጓንት፣ ጭምብል እና ቦት ጫማ ማድረግን ጨምሮ ጥንቃቄዎችን እንደማይወስዱ አስተውለዋል።

“አንዳንዶቹ ደግሞ በተሳሳተ ሰዓት ለምሳሌ በቀን ወይም ነፋሻማ በሚሆንበት ጊዜ ይረጫሉ” ሲሉ ማይጊ ተናግረዋል።

በኬንያ ከፍተኛ የፀረ-ተባይ አጠቃቀም ማዕከል የሆኑት በሺዎች የሚቆጠሩ የሣር ሜዳ ሱቆች፣ ርቀው በሚገኙ መንደሮች ውስጥም ጭምር ተበታትነው ይገኛሉ።

ሱቆቹ ገበሬዎች ሁሉንም አይነት የእርሻ ኬሚካሎች እና የተደባለቁ ዘሮችን የሚያገኙባቸው ቦታዎች ሆነዋል። ገበሬዎች በተለምዶ ለሱቅ አስተዳዳሪዎች ተክላቸውን ያጠቃውን በሽታ ተባይ ወይም ምልክቶችን ያስረዱና ኬሚካሉን ይሸጣሉ።

“አንድ ሰው ከእርሻ ቦታው ደውሎ ምልክቶቹን ሊነግረኝ ይችላል፤ እኔም መድኃኒት እታዝዛለሁ። ካለብኝ እሸጣቸዋለሁ፤ ካልሆነ ግን ከቡንጎማ አዝዛለሁ። አብዛኛውን ጊዜ ይሰራል” ስትል በምዕራብ ኬንያ ቡዳላንጊ፣ ቡሲያ የግብርና የእንስሳት ሐኪም ቤት ባለቤት የሆኑት ካሮሊን ኦዱኦሪ ተናግረዋል።

በከተሞችና በመንደሮች ውስጥ በሚገኙ ሱቆች ብዛት ስንመለከት፣ ኬንያውያን በእርሻ ላይ ያላቸውን ፍላጎት ሲያድሱ ንግዱ እያደገ ነው። ባለሙያዎች ለዘላቂ እርሻ የተቀናጀ የተባይ መቆጣጠሪያ ዘዴዎችን እንዲጠቀሙ ጥሪ አቅርበዋል።